Piernik staropolski dojrzewający
Kategoria: Inne desery, Placki, Dania klasyczne, Kuchnia polska, Boże Narodzenie

Tak jak pisałam już wcześniej, piernik to szczególny rodzaj polskiego bożonarodzeniowego aromatycznego wypieku z miodem i przyprawami, bez którego nie ma prawdziwego Bożego Narodzenia w polskim domu. Piernik można umieścić gdzieś między keksem a tortem albo po prostu zaliczyć do swego rodzaju placków. Ktoś piecze go sam w domu, a ktoś jako znak naszych czasów kupuje w cukierni. Chociaż kupowany piernik przypomina w jakieś mierze kupowaną babkę wielkanocną. Oczywiście można kupić piernik, ale nie będzie to wtedy deser od serca kojarzący się z domowym ogniskiem. Oczywiście nie można mylić piernika - ciasta z małymi pierniczkami, które zaliczają się do ciasteczek.
UPD: Ilość cukru została zmniejszona o 100 gramów, o ile pozwala zmniejszyć przepis, aby opanować słodycz wypieku. (Oryginalna ilość cukru wynosi 400 gramów).
Ten przepis nie jest zwyczajny, a starodawny. Co ciekawe, znalazłem ten przepis w dwóch starych polskich książkach z przepisami, które otrzymałem od rodziny mojego męża (jedna tak stara i odrapana, że nie ma nawet okładki, same strony :-)) oraz w dużej ilości zasobów internetowych w absolutnie stałych proporcjach, nawet na stronie internetowej polskiego Muzeum Piernika :-). To znaczy, że czas nie miał na niego wpływu:-). A co ciekawsze, biorąc pod uwagę jego popularność, wypiekając ten piernik na Boże Narodzenie, możecie Państwo być pewni, że w wielu polskich domach ktoś je dokładnie taki sam wypiek. Oczywiście jest pewna „ręka” gospodyni, jednak skład identyczny i to jest fascynujące!
W ten sposób piernik piekło się w dawnych czasach. Według tego przepisu piernik przygotowuje się z 4-8 tygodniowym wyprzedzeniem. Komu jak się uda. Ogólnie rzecz biorąc, piernik można upiec od razu i nie czekać aż surowe i upieczone ciasto dojrzeje, ale smak i konsystencja jest znacznie lepsza u dojrzewającego piernika. Ciasto po wymieszaniu powinno dojrzewać przez co najmniej dwa tygodnie, a najlepiej przez 3-4 tygodnie. A potem, po upieczeniu i wystudzeniu, piernik powinien dojrzewać przez 2-3 dni, a jeszcze lepiej przez tydzień. A następnie jeszcze po posmarowaniu, kolejne 2-3 dni, żeby piernik dobrze nasiąkł smakiem śliwkowego powidła, które tradycyjnie używa się do piernika. Dla niecierpliwych na stronie inny przepis na piernik, który jest znacznie szybszy w przygotowaniu, ale za to z mniej głębokim smakiem i aromatem. Ten drugi szybszy piernik jest bardziej teraźniejszy, ale również bardzo smaczny. A ten poniższy przepis na staropolski piernik pochodzi ze starej postrzępionej książki, z której uczyła się gotować moja teściowa. Przepis wymaga wstępnego planowania i dobrej organizacji, ale końcowy efekt jest tego wart! W ogóle kuchnia polska charakteryzuje się dużą ilością różnych przepisów na pierniki zarówno dojrzewających, jak i szybkiego przygotowania.
Według tego przepisu wychodzą dwa duże pierniki. Zmniejszenie ilości było praktycznie niemożliwe, ponieważ trudno jest podzielić 3 jajka na połowę, a jeśli robić z 1/3 ilości składników, wtedy piernik byłby zbyt mały, a z 2/3 ani w jedną, ani w drugą stroną. No, ale piernik wychodzi tak pyszny, że długo nie poleży, chociaż jak każdy piernik zawinięty w folię aluminiową można go przechowywać w lodówce nawet do jednego miesiąca i dzięki temu staje się smaczniejszy z każdym dniem. Jestem pewna, że w okresie świątecznym każdy znajdzie kogoś, kogo będzie można poczęstować smacznym piernikiem.
To samo ciasto można również zastosować do cienkich pierniczków, po prostu rozwałkując cienko.
Składniki
- 1/2 kg miodu
- 400 g cukru
- 1 kg mąki
- 250 g masła
- 3 jajka
- 3 łyżeczki sody
- 125 ml mleka
- 1/2 łyżeczki soli
- 50 g bożonarodzeniowej mieszanki przypraw
- 1,5 kg gęstego śliwkowego powidła
Ponadto:
- Kakao do posypania
- 400 g gorzkiej czekolady, posiekać
- 120 ml mleka
- 80 g masła, grubo pokroić
1) Miód, cukier i masło umieścić w głębokiej misce i umieścić w kąpieli wodnej. Podgrzewać mieszając do całkowitego rozpuszczenia cukru i wymieszania wszystkich składników do jednorodnej konsystencji. Zdjąć z ognia i całkowicie ostudzić.
2) W czaszy planetarnego miksera lub głębokiej misce wymieszać mąkę, sól, sodę i mieszankę bożonarodzeniowych przypraw.
3) Mleko zagotować i zdjąć z ognia.
4) Do wystudzonej masy z cukru, miodu i masła, wprowadzić po jednym jajku, ubijając do jednorodnej masy.
Następnie dodać razem z gorącym mlekiem do mąki. Wszystko wymieszać do gładkiej masy. Ciasto powinno być bardzo zwarte i błyszczące.
5) Miskę z ciastem przykryć folią spożywczą i wstawić do lodówki na 2-4 tygodnie dojrzewać.
6) W dniu pieczenia ciasto wyjąć z lodówki na 2 godziny przed planowanym pieczeniem.
7) Piekarnik rozgrzać do 170ᵒC. Ciasto położyć na powierzchni posypanej mąką. Podzielić na 3 równe części.
Niezbyt cienko rozwałkować, nadając każdej części taki sam kwadratowy lub prostokątny i umieścić w formie dla pieczenia albo na blasze pokrytej pergaminem. U mnie kwadratowa forma 24x24 cm.
8) Formę z ciastem wstawić do nagrzanego piekarnika i piec przez 15-20 minut. Ciasto powinno wyrosnąć prawie dwukrotnie i podrumienić się. Formę z piernikiem wyjąć z piekarnika i przełożyć na ruszt dla wystygania. W ten sam sposób upiec pozostałe ciasto.
9) Wystudzone pierniki zawinąć w folię aluminiową i wstawić do lodówki na kolejne 3-7 dni (tyle ile można).
10) Pierniki po dojrzewaniu wyjąć z lodówki i rozwinąć z folii oraz każdy przekroić na pół i hojnie posmarować śliwkowym powidłem, tak żeby powstały 2 pierniki po 3 warstwy.
Powstałe w ten sposób pierniki zawinąć w aluminiową folię i wstawić do lodówki na kolejne 2-5 dni.
11) Dzień przed podaniem, czekoladę z mlekiem umieścić w głębokiej misce i postawić w kąpieli wodnej, tak żeby dno miski nie dotykało wody. Ciągle mieszając rozpuścić czekoladę. Dodać masło i wymieszać do gładkiej masy. Piernik polać otrzymaną polewą.
12) Póki polewa nie zastygła, można dodatkowo posypać powierzchnię kakao. To nada powierzchni efekt aksamitu. Ponadto, piernik można ozdobić według własnych upodobań.
U mnie są to gwiazdki z białej czekolady.
Wesołych świąt!
Samcznego!