When cooking becomes an obsession…

Halaszle

18 grudnia 2017

Kategoria: Dania klasyczne, Kuchnia węgierska, Boże Narodzenie, Ryby słodkowodne, Zupy rybne, Dania wegańskie

Halaszle

Zupa rybna halaszle w mojej interpretacji. Esencjonalna, paprykowa zupa rybna ucieszy wszystkich wędkarzy i ich bliskich. Chociaż nie jestem do końca tego taka pewna, ponieważ wszyscy wędkarze, których spotkałam, mają swoją własną wersję zupy rybnej i oczywiście jest ona najbardziej prawidłowa. Cała reszta to amatorszczyzna. W związku z tym zupa halaszle może ucieszyć mniej wędkarzy, którzy są zamknięci na nowe smaki, natomiast ich bliskim to danie może spodobać się bardziej. W końcu coś innego! :-) Uwierzcie mi, że wiem, o czym piszę. Mój tata jest zapalonym rybakiem i oczywiście ma swój przepis na "najlepszą na świecie" zupę rybną :-). Węgierska zupa rybna halaszle znacznie różni się od tradycyjnej znanej na Ukrainie. Przede wszystkim różni się dużą ilością mielonej papryki i ogólnie rzecz biorąc smakiem. Zupa rybna halaszle zasadniczo różni się nawet w zależności od regionu Węgier, w którym jest ona przyrządzana. Chociaż na Węgrzech można wyróżnić dwa główne rodzaje halaszle: Pierwszy pochodzi z miasta Baja a drugi z miasta Szeged (skąd pochodzi również najlepsza węgierska papryka). Oznacza to, że nie istnieje żaden zunifikowany "poprawny" przepis na zupę rybną halaszle, tylko można wyróżnić niektóre wspólne cechy, które łączą wszystkie te zupy. Po przeczytaniu wielu przepisów na halaszle w Internecie oraz kilku książkach o węgierskiej kuchni napisanych przez Węgrów, a także na węgierskich blogach (dzięki google translate otrzymuje się tłumaczenie,  z którego można sporo zrozumieć) i dokładając na zdobyte informacje moje kulinarne doświadczenie, stworzyłam mój przepis na zupę rybną Halasze, biorąc pod uwagę najciekawsze węgierskie przepisy. A teraz dzielę się nim z wami. Tylko bardzo proszę nie pisać, że w "prawdziwym halaszle" jest to czy tamto, ponieważ istnieje tyle wariantów tej zupny rybnej i jest ich tyle, ile jest przepisów na barszcz, czy nawet pierogi.

Jeśli chodzi o wybór ryby, to najczęściej zupę halaszle gotuje się z karpia. Do tego stopnia, że często można znaleźć tłumaczenia tego dania mówiące o tym, że jest to węgierska "zupa z karpia", a tak naprawdę nazwę halaszle tłumaczy się, jak "bulion lub też zupę wędkarzy". Na Boże Narodzenie zupę rybną halaszle gotuje się z karpia, ponieważ ta ryba jest symbolem dobrobytu dla Węgrów. Dość często można znaleźć przepisy na halaszle z suma. Na Węgrzech w restauracyjnych menu często widziałam zupę rybną halaszle właśnie z suma, dlatego dobrze by było, aby ryba dla tej zupy była wystarczająco duża, żeby było co jeść :-).

Cechą wspólną większości przepisów na zupę rybną halaszle jest podwójne gotowanie. Najpierw gotuje się wywar na kościach, głowach lub małych rybach, a następnie dodaje się filety lub tak zwane "rybne dzwonki". Sama wolę filety (nie lubię ości na talerzu). Ponadto tak jest o wiele praktyczniej, żeby na kościach i główkach ugotować wywar, a filety dodawać już do głównej zupy. Do wywaru często dodaje się od 1 do 2 ziemniaków, które zagęszczają zupę, ponieważ ziemniaki rozgotowują się i wszystko, co gotowało się w wywarze, przecedza się i w miarę możliwości przeciera się przez gęste sito.

Kwestią sporną jest dodawanie wina do zupy rybnej halaszle. Jeśli zupę gotuje się z karpi, które w przeważającej części oddają mułem, chyba że są to karpie rzeczne, wtedy wino łagodzi błotny smak zupy. Od razu napiszę, że żadne namaczanie, solenie itp. nie pozbawi karpia tego zapachu mułu. Wypróbowałam już wiele metod bez zadowalającego rezultatu. Łatwiej jest spróbować polubić smak karpia, podobnie jak ma to miejsce w przypadku kaczki. Wiem, że są osoby, które nie przepadają za specyficznym smakiem tego drobiu. Tak więc wino znacząco łagodzi smak zupy rybnej halaszle z karpia.

Kolejnym spornym zagadnieniem jest pikantność zupy rybnej halaszle. Wszystko zależy od regionu i osobistych preferencji smakowych tych, którzy gotują tę zupę. Ja wolę pikantną wersję, ponieważ wraz z mężem bardzo lubimy ostre jedzenie i muszę przyznać, że z każdym rokiem mamy coraz większą chęć na pikantne jedzenie. Ostrość zupy halaszle zależy od zapachu mułu, którym obdarowuje zupę karp. A może po prostu kubki smakowe uodporniły się trochę na pikantne jedzenie. Wszystko zależy od tego, jakie są wasze preferencje smakowe i tolerancja pikantnego jedzenia.

Ostatnim kontrowersyjnym zagadnieniem w przygotowywaniu zupy rybnej halaszle jest to, z czym ją podawać. Ktoś będzie „bić się w piersi” i twierdzić, że prawdziwą zupę rybną halaszle podaje się tylko z jasnym pieczywem, a na Węgrzech wynika dyskusja, z jakim makaronem ją podawać. Jak wiadomo, na Węgrzech jest tak wiele różnych makaronów, że nawet Włosi będą zaskoczeni. Niemniej jednak w większości węgierskich przepisów, które wpadały mi w oko, preferowano krótki makaron. Dlatego również i ja go użyłam. Miałam jeszcze u siebie makaron, który przywiozłam z Węgier. Jest to tak zwany makaron "zapałki", czyli krótki makaron, który przypomina swoim kształtem zapałki. A ktoś inny po prostu ugotuje ziemniaki i wrzuci do halaszle i też będzie dobrze. Jest to kwestia gustu. Im mniej złośliwych komentarzy "obrońców prawidłowego", tym smaczniej i ciekawiej.

Życzę inspiracja i smacznego gotowania!

Halaszle - 1

Składniki

  • 2 duże karpie, wypatroszyć, oczyścić, usunąć skrzela (można użyć praktycznie każdą rybę słodkowodną)

Dla rybnego wywaru:

  • 50 ml oleju roślinnego (lub smalcu)
  • 1 ziemniak, obrać, drobno pokroić
  • 2 średnie cebule, pokroić w półpierścienie
  • 2 stołowe łyżki słodkiej mielonej papryki (najlepiej węgierskiej)
  • 2 słodkie papryki, usunąć ogonek z nasionami, grubo pokroić
  • 2 pomidory pokroić na kawałki
  • 2 l wody
  • Sól do smaku

Dla zupy:

  • 200 ml białego wytrawnego wina
  • 1 słodka papryka, usunąć ogonek, pokroić w kostkę
  • 1 pomidor, obrać, usunąć nasiona, pokroić w kostkę
  • 1 stołowa łyżka słodkiej mielonej papryki (najlepiej wędzona węgierska)
  • 2 łyżeczki ostrej mielonej papryki (najlepiej wędzona węgierska)
  • 1 stołowa łyżka cukru
  • Sok z ½ cytryny
  • Sól do smaku

Dla podania:

  • Krótki makaron, ugotować
  • 1/2 pęczka natki pietruszki

1) Karpie wyfiletować, zachowując głowy i ości. Filety grubo pokroić.

Halaszle - 2

2) Przygotować rybny wywar. W 3-litrowym garnku, na średnim ogniu rozgrzać olej roślinny. Dodać cebulę. Dusić wszystko razem do miękkości cebuli.

Halaszle - 3

3) Garnek z cebulą zdjąć z ognia, dodać paprykę i dokładnie wymieszać.

Halaszle - 4

4) Garnek z cebulą postawić z ponownie na ogień i natychmiast dodać wodę, rybne ości i głowy, ziemniaki, słodką paprykę i pomidory.

Halaszle - 5

5) Posolić do smaku i gotować przez około 40-50 minut. Ziemniaki i głowy ryb powinny się rozgotować.

Halaszle - 6

6) W czystym garnku umieścić słodką paprykę, pomidory, słodką i ostrą mieloną paprykę i wlać wino. Przez gęste sito przecedzić rybny wywar do garnka. Wszystko co można, przetrzeć przez sito, a całą resztę wyrzucić. Doprowadzić do wrzenia i dodać kawałki filetów.

7) Zupę rybną halaszle posolić do smaku, dodać cukier i sok z cytryny. Zdjąć z ognia.

Zupę rybną halaszle podawać na gorąco, wkładając na talerz po kilka kawałków filetów rybnych i posypując natką pietruszki. Osobno podawać ugotowany makaron. Każdy niech sam sobie nałoży pożądaną ilość. Można też podawać z białym pulchnym pieczywem.

Halaszle - 7

Smacznego!

Halaszle - 8

Zobacz także
Teraz sezon na
Mój gabinet

Tutaj możesz stworzyć osobisty gabinet z własnymi ulubionymi przepisami.

O MNIE. FAQ.

Witam Was serdecznie na mojej kulinarnej stronie! Nazywam się Viktoriya Popin. Szczęśliwa żona i matka, prawnik z zawodu, a w duszy kulinar  i koneser! Zapraszam na kulinarną podróż ze mną! Zapraszam do zostawiania komentarzy i zadawania pytań. Z przyjemnością odpowiem na wszystkie! 

Kontakt

Przeczytaj o mnie >