Polska. Kulinarna podróż

W końcu zebrałam się do napisania o Polsce. Od razu zaznaczam, że jest to artykuł pisany oczami cudzoziemki, ale z powodu męża Polaka i częste wizyty rodzinne, Polska stała mi się na tyle bliska, że spokojnie mogę ją nazwać drugą ojczyzną. Ciągle brakowało mi czasu i nie miałam motywacji, żeby napisać artykuł o tym, czym sławi się kuchnia polska i co warto spróbować, będąc w Polsce. Mąż Polak obok, polski język na co dzień, przestrzeganie zarówno ukraińskich, jak i polskich tradycji oraz obchodzenie wszystkich świąt w domu nie dało możliwości przyjrzenia się polskiej kulturze kulinarnej oczami turystki. Zawsze wydawało mi się, że mam jeszcze czas na napisanie o tym, co spróbować będąc w Polsce, a artykułu ciągle brakowało, pomimo próśb czytelników. Tak się akurat złożyło, że zostałam poproszona o napisanie artykułu do jednego z ukraińskich czasopism o podróży kulinarnej do Polski i po prostu nie mogłam odmówić i przyjęłam wyzwanie. Tak oto powstał ten artykuł dla magazynu, ale w znacznie okrojonej wersji (w prasie drukowanej jest limit znaków dla każdej rubryki). Artykuł został wydrukowany w czasopiśmie „Liza” w styczniu 2017 roku. Natomiast teraz dzielę się z wami rozszerzoną wersją tego artykułu o polskich tradycjach kulinarnych, na co zwracać uwagę będąc w Polsce, co koniecznie spróbować i co przywieźć ze sobą z Polski. Wszystkim, co mam najlepsze dzielę się ze swoimi czytelnikami!:-)

Tak więc Polska to wschodnioeuropejski kraj z obszerną historią i z bogatą kulturą. Polskę zamieszkują gościnni ludzie, którzy budują nowoczesną gospodarkę, ale troszczą się o swoją spuściznę. Polskę corocznie odwiedza ponad 10 milionów turystów.

Polska kuchnia jest wyjątkowa. Dzięki bogatej i nie do końca wesołej historii można w niej znaleźć naleciałości kuchni litewskiej, ukraińskiej, białoruskiej, czeskiej i niemieckiej. Polska kuchnia przyciąga smakoszy z całego świata. Dostępność i oryginalność tradycyjnego jedzenia w polskiej kuchni stały się przyczyną wzrostu popularności turystki kulinarnej do Polski.

Potrawy w polskiej kuchni są pożywne i dosyć kaloryczne. Większość potraw jest mięsna z hojną porcją śmietany, śmietanki, masła czy też smalcu. Chociaż wegetarianie również znajdą coś dla siebie, ponieważ Polska bardzo uważnie śledzi za światowymi trendami i nie pozostaje w tyle. W Polsce pojawia się coraz więcej restauracji i punktów sprzedaży z wegetariańskim i wegańskim jedzeniem.
Miejsca, gdzie można smacznie zjeść w Polsce, można podzielić na kilka typów. Pierwszy rodzaj to wykwintne restauracje, gdzie głównie przyrządza się nowoczesne potrawy zgodnie ze światowymi modnymi trendami, a także robi się zmodernizowane dania kuchni polskiej i staropolskiej. Średni rachunek na osobę za obiad składający się z przystawki lub zupy, dania głównego i bezalkoholowego napoju wyniesie 120-150 złotych i więcej.

W Polsce bardzo popularne stały się także odrestaurowane zamki, w których prawie nigdy nie ma muzeów, ale prawie zawsze jest restauracja. To właśnie w tych restauracjach stały się popularne dania z dziczyzny i potrawy staropolskie. Posiłek w takim miejscu nie będzie należał do najtańszych, ale na pewno będzie miło wspominany. W zależności od osobistych ambicji właściciela i szefa kuchni wartość takiego posiłku może być bardzo zróżnicowana.
Kolejnym rodzajem, są zwykłe restauracje, bez patosu, które stanowią większość, a ich ukierunkowanie jest bardzo różne. Są to restauracje z eleganckim interierem i dość bogatym oraz ciekawym menu. Średni rachunek w takim miejscu za takie same potrawy, co w pierwszej kategorii restauracji, ale wykonane i podane w innym standardzie, będzie wynosić 50-60 złotych na osobę.
Kolejnym rodzajem restauracji, które najbardziej podobają się turystom, są tradycyjne polskie karczmy. Przeważnie karczmy bardzo ciekawie wyglądają, ponieważ są robione w etnicznym stylu i podaje się tam duże a czasem nawet wielkie porcje tradycyjnych potraw polskiej kuchni w rozsądnych cenach. Można tam smacznie zjeść już za 30-40 złotych za osobę.

Ostatnia kategoria to jedzenie uliczne. Na szczególną uwagę zasługuje tradycyjna polska zapiekanka z pieczarkami, żółtym serem i ketchupem zapieczona do chrupkości.


Wszystkie te uliczne smakołyki można również dostać podczas różnych jarmarków, które często odbywają się w różnych polskich miastach w ciągu całego roku. W Internecie można znaleźć informację, kiedy i gdzie będą się odbywać najbliższe jarmarki. Najwięcej jarmarków odbywa się jesienią, ponieważ stanowią kulminację żniw oraz oczywiście zimą w okresie bożonarodzeniowym. Jarmarki bożonarodzeniowe odbywają się we wszystkich dużych miastach i prawie we wszystkich mniejszych.


Jeśli chodzi o potrawy, które koniecznie trzeba spróbować, będąc w Polsce, to są to oczywiście zupy.

Polska jest nazwana krajem zup. Średnio-statystyczny Polak obowiązkowo powinien zjeść talerz zupy raz na dzień. Spośród zup najbardziej popularny jest żurek, czysty polski barszczyk czerwony, flaczki, a także zupa pomidorowa, która jest wyznacznikiem umiejętności kulinarnych kobiet.
Jeśli nie wyobrażacie sobie posiłku bez przystawki, wtedy warto spróbować tradycyjny polski tatar, który jest w Polsce bardzo popularny i robi się go tu bardzo dobrze. Godnymi polecenia są także śledzie pod różnymi sosami, a także tradycyjne wędzone sery – oscypki z grilla ze słodką żurawiną.
Spośród dani głównych, na pewno trzeba spróbować legendarnego bigosu, któremu gospodynie poświęcają sporo czasu i uwagi. Ponadto polska kuchnia jest znana ze swojej unikalności w przygotowaniu potraw z kaczki, królika czy też gęsi, które pływają w gęstym smacznym sosie w towarzystwie różnych klusek, duszonej kapusty czy też buraczków.

Miłośnicy słodkości również nie będą rozczarowani polską kuchnią, która jest znana z różnych ciasteczek, placków i ciast. Trzeba także wspomnieć o szarlotce, która zostanie podana na ciepło z gałką lodów waniliowych. Nie należy zapominać o pączkach z różnymi nadzieniami oraz o bardzo popularnej ciepłej czekoladzie z różnymi dodatkami. Pijalnie czekolady można znaleźć w każdym większym mieście.
Trzeba zaznaczyć, że rozkład posiłków w Polsce jest inny niż w krajach byłego Związku Radzieckiego. Znając pory spożywania posiłków, można skorzystać z punktów gastronomicznych w momencie ich największej gotowości i zjeść najświeższe potrawy (choć wszystko zależy od miejsca).
Polacy przeważnie zaczynają pracę dużo wcześniej, około godziny 7:00 lub 8:00 rano (na Ukrainie czasem o 9:00 nie wszystko jest otwarte) i znacznie wcześniej wracają do domu z pracy. W większości miejsc pracy nie ma "przerwy obiadowej", która uważana jest za stratę czasu, ponieważ bez niej można wrócić do domu szybciej. Polacy bardzo wcześnie jedzą lekkie śniadanie, a potem gdzieś około 11:00 "drugie śniadanie", które zasadniczo jest przekąską. W zależności od harmonogramu pracy rodziny obiad może być między 14:00 a 16:00 godziną. Obiad jest głównym posiłkiem w ciągu dnia, ponieważ spożywa się pierwsze, drugie i kompot :-), a większość rodzin zjada się także deser. Kolacji jako takiej nie ma i przeważnie jest to tylko przekąska lub po prostu coś lekkiego i je się dość późno. Chociaż trzeba zauważyć, że globalizacja również wpłynęła na Polskę i w dużych miastach zjawiły się "lunche" w południe, a czas obiadowy coraz bardziej przypomina porę kolacji na Ukrainie, czyli około 17-19 godziny.

I jeszcze jedna ciekawostka dla cudzoziemca ze wschodu. Gdy w Polsce ktoś zamawia herbatę lub kawę, to nie zawsze zostanie zapytany kiedy napój ma zostać podany i bardzo często zostanie zaserwowany od razu. Dla gości ze wschodu jest to coś nowego, ponieważ na Ukrainie kawa czy herbata zostanie podana po posiłku, a Polacy zapijają herbatą potrawy. Taka mała różnica w nawykach gastronomicznych.
10 potraw, które koniecznie trzeba spróbować w Polsce:
Nie będę tutaj pisała o pierogach, śledziach, gołąbkach i rosołach, które często można znaleźć w angielskojęzycznych przewodnikach o Polsce. Dla Ukraińców są to zwykłe potrawy. Napiszę tutaj o tym, co nie jest do końca typowe dla gości ze wschodu, chociaż 10 potraw to za mało, żeby spróbować wszystkie charakterystyczne polskie dania. A jeśli chodzi o śledzia, to w Polsce jest on zupełnie inaczej doprawiany, niż w krajach poradzieckich.


1) Żurek, czyli zupa na żytnim zakwasie. Jest tylko jedno "ale", jeśli spróbujecie po raz pierwszy źle przyrządzony żurek, to możecie mieć mylne wrażenie, że jest to zupa "nie dla was". Dobry żurek powinien mieć wyrazisty smak i być z dobrej jakości wędzonką oraz przyjemną kwaśnością.
2) Flaczki, czyli zupa z wołowego żołądka. Im mocniej doprawione, tym lepiej. Rozgrzewająca, aromatyczna i bardzo wyjątkowa polska zupa.
3) Barszczyk czerwony. Zasadniczo różni się od barszczu ukraińskiego zarówno w smaku, jak i wyglądzie. Jedyną wspólną cechą obu zup jest to, że ich bazę stanowią buraki.


5) Tatar wołowy. Pomimo francuskiego pochodzenia tego dania, tatar wołowy w Polsce jest uważany za potrawę narodową. W Polsce prawie wszędzie robi się smacznego tatara i podaje się z marynowanymi grzybkami, kwaszonymi lub marynowanymi ogórkami, cebulą i surowym żółtkiem, a samo mięso jest o doskonałej jakości. Wszyscy miłośnicy surowego mięsa na pewno będą zachwyceni.
6) Różne placki ziemniaczane. W Polsce placki ziemniaczane są ogromne i bardzo chrupiące. W większości miejsc będą one podawane z rozmaitymi sosami czy też gulaszami.
7) Bigos, czyli duszona kiszona i świeża kapusta z dużą ilością mięsa i wędzonki, z przyprawami, a czasami nawet z suszonymi śliwkami i jabłkami.

8) Kluski śląskie, czyli jak sama nazwa wskazuje danie ze Śląska. Są to najciekawsze polskie kluski z ziemniaczanego ciasta. Danie uważane jest za regionalne. Największymi miastami regionu są Wrocław, Katowice i Ostrawa.
9) Golonka, czyli zapieczone kolano wieprzowe, które jest wcześniej marynowane, a następnie gotowane i zapiekane.
10) Szarlotka, czyli inaczej jabłecznik. W większości przypadków zostanie podana na ciepło z gałką lodów waniliowych. Jest to niesamowita przyjemność!
Krakowskie obwarzanki, które są krewnymi słynnych amerykańskich bajgli.


Co przywieźć ze sobą z Polski:
Lub też kilka słów o tym, co warto kupić, wracając z Polski do domu.

1) Żubrówka, czyli charakterystyczna polska wódka macerowana na trawie, którą lubią polskie żubry :-). Alkohol posiada niezwykły smak i najlepiej smakuje w postaci koktajlu zmieszanego z sokiem jabłkowym.
2) Różnorodne nalewki. Jeśli lubicie nalewki, to Polska jest krajem, w którym nalewki są najbardziej cenione. Nawet w supermarketach można znaleźć wiele do wyboru. Chociaż najsmaczniejsze nalewki znajdziecie w wyspecjalizowanych sklepach i na jarmarkach.
3) Miód pitny, czyli tradycyjny napój alkoholowy ze sfermentowanego miodu. Im mniej w nim wody, tym jest mocniejszy. Oficjalna klasyfikacja przedstawia się następująco:
Półtorak - na 1 litr miodu (sfermentowanego alkoholu) przypada 0,5 litra wody;
Dwójniak - na 1 litr miodu przypada 1 litr wody;
Trójniak - na 1 litr miodu przypadają 2 litry wody;
Czwórniak - na 1 litr miodu przypadają 3 litry wody;

4) Oscypek, czyli wspomniany już wyżej wędzony owczy ser. Można go kupić w wersji dla pokrojenia na kanapki lub dla grillowania czy też smażenia, w postaci małych serków.
5) Kiełbasa krakowska. Tradycyjna polska kiełbasa. Nawet jeśli ktoś nie przepada za kiełbasami, to tą warto spróbować w Polsce i zabrać ją ze sobą.

6) Kabanosy, czyli cienkie długie kiełbaski. Znacznie cieńsze niż zwykła kiełbasa. Jest to doskonała przekąska w drodze lub zakąska na imprezy.
7) Olej rzepakowy. Można znaleźć zarówno rafinowany do smażenia, jak i nierafinowany do sałatek. To właśnie on dodaje polskim potrawom charakterystyczny aromat i posmak. W Polsce prawie w ogóle nie używa się oleju słonecznikowego. Potrawy przyrządza się na oleju rzepakowym, na smalcu lub na maśle. Obecnie powszechnie stosuje się również oliwę z oliwek do sałatek.

8) Pierniki. Najbardziej znane pochodzą z Torunia. Największy ich wybór będzie w sklepach i na jarmarkach w okresie przedświątecznym, gdy Polska przygotowuje się na Boże Narodzenie. Pierniki oczywiście są dostępne przez cały rok, zwłaszcza w miastach turystycznych znajdzie się je bez problemów.
9) Krówki, czyli karmelowe cukierki. Muszą być ciągnące i w Polsce uważane są za kultowe.
10) Ptasie mleczko. Bardzo dobrze pasuje na prezent dla łakomczuchów. Polacy tak bardzo lubią te cukierki, że stworzyli ptasie mleczko w niezliczonej ilości smaków.

Obojętnie w jakim zakątku Polski będziecie, pamiętajcie, żeby cieszyć się atmosferą. Polacy bardzo lubią dobrze zjeść, a w restauracjach czasami można nawet zjeść za niewielkie pieniądze. Polska kuchnia jest tak zróżnicowana i jaskrawa, że wspomnienia gastronomiczne niewątpliwie dodatkowo podkreślą wiedzę o kulturze tego kraju, ponieważ kuchnia każdego państwa powstawała przez dziesięciolecia i jest dziedzictwem kulturowym. Nie można naprawdę dobrze poznać kraju, jeśli nie spróbuje się go na smak.
Smacznych podróży!
Ciekawe miejsca warte uwagi w Polsce:
Wrocław:

Polska modernistyczna kuchnia:
Sukiennice 7 Restaurantul.Sukiennice 7
http://sukiennice7.pl/
Najsmaczniejsze lody:
Polish Lodypl.Kościuszki 17
Najsmaczniejsze pączki:
Stara Paczkarniaul. Kuźnicza 25
http://starapaczkarnia.pl/

Kraków:
Staropolska kuchnia:

ul. św. Gertrudy 21
http://podbaranem.com/
Pijalnia czekolady:
E. WedelRynek Główny, 46
http://www.wedelpijalnie.pl/pl
Warszawa:
Wspaniałe śniadania:
SАМ
Ul. Lipowa 7а
http://www.sam.info.pl/
Cudowny steak house:
Butchery and Wineul. Żurawia 22, 00-515
http://www.butcheryandwine.pl/en/
Dla miłośników owoców morza:
Der Elefantplac Bankowy 1
http://derelefant.com/
Dla tych, którzy nie żałują pieniędzy i są zainteresowani restauracjami odznaczonymi gwiazdkami Michelina:

ul.Bielańska 12
https://sensesrestaurant.pl/
Atelier Amaro
ul. Agrykola 1
http://atelieramaro.pl/
Ponadto:
Najsmaczniejsze kluski śląskie:
Pyza Śląska
Długa 46a, 41-300 Dąbrowa Górnicza
https://www.facebook.com/pg/pyzaslaska/
Prawdziwa polska karczma z wielkim porcjami:
Karczma Bida
Wyzwolenia 2d, 32-329 Bolesław (koło Krakowa)