When cooking becomes an obsession…

Francja - kulinarna podróż

9 lutego 2015

       Francja to państwo o bogatej tradycji kulinarnej, chociaż nie najstarszej (do Chin trochę im brakuje). Francuzi bardzo poważne traktują jedzenie, procedury powstawania potraw, a także jakość samych dań.

        Planując podróż kulinarną do tego kraju, podobnie jak w każdym innym przypadku, należy wziąć pod uwagę zwyczaje i tradycje panujące w państwie przeznaczenia. Ważne jest, aby pamiętać przysłowie: "Kiedy idziesz między wrony musisz krakać tak jak one", a wszystko będzie w porządku.

Francja - kulinarna podróż - 1

        Ten post nie jest zbyt pochlebny lub nadto krytyczny wobec Francji. Tekst odzwierciedla tylko moje doświadczenia z pobytów w tym kraju, który odwiedziłam nie po raz pierwszy. Moja ostatnia podróż w pewnym stopniu wpłynęła na moją kulinarię i postrzeganie francuskiej kuchni jako takiej.

        Będąc we Francji, należy pamiętać nie tylko o niektórych zasadach zachowania się przy stole, ale również dbać o odpowiednią porę spożywania posiłków i co można oczekiwać od jednego czy drugiego dania.

Tak więc zaczynając od rana:

Śniadanie

        Jeśli, podobnie jak ja ktoś z Was jest przyzwyczajony do obfitego śniadania albo przynajmniej do jajecznicy, omletów, boczku lub placków z dodatkami to we Francji trzeba będzie poczekać do obiadu, żeby zjeść normalnie.

        Francuskie śniadanie to oczywiście croissanty czyli rogaliki z ciasta francuskiego, ptysie z czekoladą, bagietki i tosty z masłem, a także naleśniki i różne soki. W najlepszym razie w niektórych piekarniach można znaleźć kanapki z szynką i serem lub nieapetycznie wysuszone quiche (placek na kruchym cieście z niesłodkim nadzieniem).

Tradycyjnie do śniadania Francuzi piją soki, kawę z mlekiem lub cappuccino albo herbatę.

Obiad (lunch) 12:00-15:00

Francja - kulinarna podróż - 2

         W tym czasie we Francji można dobrze zjeść w bardzo dobrej cenie. Prawie we wszystkich restauracjach można znaleźć menu dnia z kilkoma potrawami do wyboru w określonej cenie, która jest promocyjna. Na przykład cena menu na lunch w restauracji może się wahać od 13 do 30 euro. W zależności od poziomu restauracji oraz ilości dań w promocyjnym menu. Bardzo często to samo menu lub te same dania będą zawarte w wieczornym promocyjnym menu, ale cena będzie znacznie wyższa. Zazwyczaj tańsza wersja menu składa się z 2 dań: Jedna z trzech przystawek do wyboru i jedno danie główne do wyboru z trzech możliwych. Może też być inna kombinacja przekąski lub danie główne i deser do wyboru. Droższa wersja zazwyczaj składa się z trzech dań: przystawka, danie główne i deser. Wszystkie dania do wyboru z trzech proponowanych grup potraw. W droższych restauracjach może się znaleźć 5-6 dań w jednym promocyjnym menu. Wszystkie oczywiście odpowiednio mniejsze. Liczba dań w promocyjnym menu w elitarnych restauracjach może osiągnąć od 12 do 20.

Francja - kulinarna podróż - 3
Kolacja 19:00-22:00

       Znalezienie restauracji, w której można by zjeść normalną kolację, poza ogólno przyjętym czasem jest niemożliwe, nie biorąc pod uwagę różny fast food. Podobnie jak w porze lunchu również w czasie kolacji promocyjne menu cieszy się dużą popularnością. Ogólnie przyjęte jest, że menu w porze wieczorowej jest zazwyczaj bardziej wyrafinowane, droższe, a czasem bardziej rozmaite w składzie. Zazwyczaj, francuski posiłek zaczyna się od aperitifu, czyli napoju alkoholowego dla pobudzenia apetytu. Klasycznym francuskim aperitifem uważa się koktajl kir (wino musujące z likierem z czarnej porzeczki), pomo (jabłkowe brandy calvados z sokiem jabłkowym). Może być również podane wino musujące lub wermut. Do posiłku zostanie zaproponowane wino, a w Normandii cydr. Napoje bezalkoholowe zwykle nie są tanie w restauracjach. Często ich cena jest zbliżona do pół litrowej karafki wina na rozlew (można zamówić niemal w każdej restauracji).

Francja - kulinarna podróż - 4

        Następnie w kolejności zostaną podane przekąski, danie główne, sery do wyboru lub deser albo jedno i drugie.

        Po spożyciu wszystkich potraw przychodzi czas na kawę, zazwyczaj mocną bez mleka. Na koniec posiłku zostanie podany napój wspomagający trawienie tzw. digestif. Są to zwykle mocne trunki takie jak koniak, calvados, whisky, różne bittery, czyli gorzkie wódki itp.

Jak uniknąć niezręcznej sytuacji podczas posiłku we Francji:

1) Nie wolno odgryzać chleb zębami. Francuzi najpierw odrywają kawałek chleba palcami, a następnie wkładają go do ust. Ogólnie rzecz biorąc nie jest przyjęte "pokazywać" zęby podczas posiłku.

Francja - kulinarna podróż - 5

2) Prawie wszyscy Francuzi jedzą nożem i widelcem. Jeśli jest to niemożliwe, wówczas zostaną podane inne odpowiadające danej potrawie sztućce. Podczas pobytu we Francji należy zapomnieć o jedzeniu udka kurczaka lub też wybierać ości z ryby przy pomocy rąk. Jak to mówią "Francja elegancja":-), czyli wszystko z użyciem sztućców.

3) Nie należy się spieszyć podczas jedzenia. Pośpiech może być postrzegany jako zniewaga. Powolne delektowanie się posiłkiem jest we Francji normą.

4) Mile jest widziana znajomość przynajmniej kilku podstawowych słów w języku francuskim. Może nie sprawi to, że będziecie w stanie złożyć pełne zamówienie, ale na pewno zapewni życzliwość i wyrozumienie obsługującego personelu.

5) Jak by to śmiesznie nie zabrzmiało, należy unikać lokali z napisem: "We speak English" oraz innych podobnych miejsc z przynętą na turystów. Zazwyczaj w takich miejscach wszystko jest droższe, a jedzenie takie sobie.

       We Francji doskonałym sposobem na wspólne spożycie posiłku przy dobrej pogodzie jest piknik. W każdym mieście, nawet małym, znajduje się sklep z produktami dla smakoszy gdzie można kupić: różne sery, szynki i pasztety oraz inne smakołyki. W najbliższej piekarni można kupić świeżą bagietkę. Taki posiłek z winem nie będzie gorszy od tego w restauracji, a na pewno tańszy i posiadający własny urok.

Rodzaje punktów gastronomicznych i sklepy sprzedające produkty spożywcze:

Francja - kulinarna podróż - 6

Restaurant: Miejsce, w którym można zamówić posiłek z kilku dań z napojami i deserem. Często można znaleźć zestawy menu w promocyjnej cenie. Ceny bardzo się różnią w zależności od rodzaju restauracji i reputacji szefa kuchni.

Brasserie lub piwiarnia: Na początku w takich miejscach serwowało się tylko piwo, a obecnie można tam również zjeść posiłek w barowym stylu.

Bistro: Mała prosta restauracja zazwyczaj w rodzinnym stylu z nieskomplikowanym jedzeniem i bardzo często z szybką obsługą.

Café: Miejsce, w którym serwuje się różnego rodzaju napoje. Często można tam również zamówić kanapki, proste przekąski i desery.

Bar: Francuskie bary serwują poranną kawę, herbatę i wypieki, a po obiedzie mocniejsze trunki. Czasami można tam znaleźć proste dania.

Francja - kulinarna podróż - 7

Creperie lub naleśnikarnia: Lokal specjalizujący się w przygotowaniu tradycyjnych cienkich francuskich naleśnikach z różnymi nadzieniami. Można tam również znaleźć cienkie naleśniki zrobione z mąki gryczanej i nazywane galette

Boulangerie: Piekarnia, w której sprzedawane jest różnego rodzaju pieczywo i rozmaite wypieki włączając słodkie ciasta. Idealne miejsce na śniadanie. Bardzo często w takim miejscu można usiąść i wypić kawę ze świeżym croissantem.

Patisserie: Cukiernia z różnymi słodkimi wypiekami.

Często można spotkać się z nazwą Boulangerie & Patisserie, czyli piekarnia z cukiernią, gdzie można kupić pieczywo oraz różne rodzaje deserów i ciast.

Francja - kulinarna podróż - 8

Epicerie: Po polsku to nic innego jak sklep spożywczy. Można tam kupić różne produkty, a także bardzo często gotowe dania.

Supermarché: Po prostu supermarket.

Fromagerie: Sklep z dużą ilością różnych serów doskonałej jakości.

We Francji istnieje jeszcze kilka innych punktów gastronomicznych, ale te wyżej wymienione są najważniejsze dla każdego turysty smakosza.

Co na pewno warto spróbować we Francji:

Francja - kulinarna podróż - 9

1) Foie gras (dosłownie z francuskiego oznacza "stłuszczona wątróbka"). Otłuszczona wątróbka kaczki lub gęsi o 40% zawartości tłuszczu i średniej wadze 400-800 gram. Posiada jasnoróżowy kolor i delikatną zwartą strukturę.

       Taką wątróbkę uzyskuje się przez przekarmienie (czasami na siłę) drobiu, ograniczając jego poruszanie. Dzięki temu wątroba rośnie kilka razy większa od normalnego rozmiaru. Przerośnięta wątroba znacznie różni się w smaku od zwykłej gęsiej lub kaczej wątróbki.

Przysmak, który należy spróbować przynajmniej raz w życiu!

2) Ślimaki (fr. Escargot), zapiekane z ziołowym masłem lub pod serem camembert.

Francja - kulinarna podróż - 10
Jest to przysmak, który spodoba się nawet wybrednemu smakoszowi. Należy się tylko samemu przekonać, że chce się tego spróbować.

3) Cassoulet – Fasola z udkami gęsi i wieprzowiną.

4) Różne terrine (niejednorodne, często warstwowe pasztety). Mogą być w cieście lub innych specjalnych powłokach. Terrine są zazwyczaj podawane na zimno, z różnymi marynowanymi warzywami, musztardą i często ze specjalnie przygotowanymi do nich  sosami. Żeby spróbować jekiegoś rodzaju terrine niekoniecznie trzeba iść do restauracji. W każdym nawet małym miasteczku można znaleźć sklep ze smakołykami, w którym można kupić ten przysmak.

Francja - kulinarna podróż - 11

5) Francuskie naleśniki z różnymi nadzieniami (fr. Crepe). Trzeba samemu spróbować, żeby je polubić albo się rozczarować (w moim przypadku). Wszystkie cienkie naleśniki powstały właśnie tam. Chociaż muszę przyznać, że naleśniki z mąki gryczanej (galette) bardzo mi zasmakowały!

6) Bujabes (fr. Bouillabaisse), czyli bogata zupa rybna z południa Francji. Tradycyjna zupa rybaków z Marsylii. Podawana z grzankami i czosnkowym sosem rouille.

 

7) Francuska kaszanka (fr. Boudin Noir) o wiele bardziej aromatyczna i delikatniejsza od tej, którą znamy z Polsce. Zazwyczaj podawana jest z jabłkami.

Francja - kulinarna podróż - 12

8) Banalny, ale bardzo smaczny i wysokiej jakości stek wołowy. Francuzi wiedzą dużo na temat przygotowania wołowiny i steków. Warto spróbować, żeby samemu ocenić smak francuskiej wołowiny. Z pewnością jest jej daleko do argentyńskiej, brazylijskiej czy irlandzkiej, nie wspominając o japońskiej, ale już z amerykańską może konkurować. Zwłaszcza wołowina pochodząca od krów i byków z Normandii.

 

9) Ostrygi (fr. des huitres). Ogólnie przyjęty przysmak

Francja - kulinarna podróż - 13

Najczęściej je się nie tylko świeże ostrygi, ale żywe, najlepiej w sezonie (czyli w miesiącach, które w języku angielskim posiadają w nazwie literę "r": September-April). Wszyscy smakosze dzielą się na dwie kategorie - ci, którzy uwielbiają ostrygi (podobnie jak ja) oraz ci, którzy ich nie znoszą. Do której kategorii zaliczacie się Wy? Jest tylko jeden sposób, żeby się przekonać. Trzeba samemu spróbować.

Pierwsze zapoznanie się z tymi owocami morza radzę rozpocząć od szczodrego polania ich sosem mignonette z czerwonego octu winnego i szalotki, który jest prawie zawsze podawany do ostryg.

Francja - kulinarna podróż - 14

10) Żabie udka (cuisses de grenouilles). Prawdziwy przysmak. Najdelikatniejsze mięso, które przyszło mi próbować. W cieście lub chrupiącej panierce z różnymi sosami, spodobają się nawet dzieciom. Moją córkę od żabich udek ciężko oderwać :-).

       We Francji jest jeszcze bardzo, bardzo dużo potraw godnych uwagi. Ja wypisałam tylko te, które w naszym regionie jest trudno znaleźć w najlepszej jakość.

       Jeśli chodzi o desery, to nie mi je oceniać, ponieważ nie należę do zwolenników słodyczy, a najbardziej popularne w świecie francuskie makaroniki (fr. macarons) nie wzbudzają we mnie żadnych smakowych emocji.

Francja - kulinarna podróż - 15

        Te klasyczne francuskie ciasteczka niezależnie od nadzienia (pochodzące nawet z tak legendarnych cukierni, jak Laduree czy Pierre Herme) są dla mnie jedynie słodką masą skrzypiącą na zębach.

       Podobne uczucia wywołują u mnie błyszczące desery, wszystkich kolorów tęczy, bogate w sztuczne barwniki i aromaty. Wszystkie te desery moją dla mnie wartość jedynie estetyczną aniżeli gastronomiczną (na ich stworzenie idzie sporo czasu). Z francuskich deserów mogę się skusić jedynie na ptysie wypełnione słodkim kremem (fr. profiterole), lody (we Francji są bardzo smaczne) i owoce w alkoholu.

Francja - kulinarna podróż - 16

Co przywieźć ze sobą z Francji:

1) Ocet z szampana. Ocet o bardziej wyrafinowanym smaku niż zwykły ocet winny. Ocet z szampana jest  łagodniejszy i przyjemniejszy w smaku, który już od dawna jest faworytem wśród octów dla słynnych szefów kuchni na całym świecie.

2) Naturalny syrop z fiołków. Wspaniały dodatek do wypieków.

3) Sól truflowa, truflowy olej lub trufle w słoiku albo sok z nich. Francja to kraj, w którym szczególnie ceni się trufle, zwłaszcza czarne trufle. Ceny trufli są wysokie, czasem nawet za bardzo, ale od czasu do czasu można rozpieścić swoje kubki smakowe różnymi produktami z dodatkiem trufli. Nawet niewielka ilość prawdziwej soli truflowej lub truflowej oliwy albo masła doda ciekawy smak każdej potrawie.

Francja - kulinarna podróż - 17

4) Papryka "Espelette" (fr. Piment d'Espelette) osobliwa, aromatyczna, średniej ostrości papryka, która jest uprawiana w małym regionie miasteczka Espelette leżącym przy granicy francusko-hiszpańskiej. Jest to przyprawa, którą można również kupić w Hiszpanii, zwłaszcza w kraju Basków. Papryka odznacza się ciekawym aromatem pasującym do mięs i ryb.

5) Jabłkowe brandy calvados. Najcenniejszy calvados pochodzący z Normandii z regionu Pays d'Auge. Jest robiony ze specjalnej odmiany jabłek. Cechą charakterystyczną procesu produkcji tego trunku jest podwójna destylacja. Podobnie jak w przypadku koniaku czy innego brandy duże znaczenie ma wiek. W 2-letnim calvadosie jest wyczuwalny wyraźny smak jabłek, które dają bogaty i intensywny bukiet. W nieco starszym 6-letnim calvadosie jest obecna idealna równowaga między smakiem owoców i dębu (calvados leżakuje w dębowych beczkach). W tym przypadku smak trunku jest łagodniejszy.

         Najszlachetniejszy 12-letni calvados jest bardzo łagodny. Nawet trudno wyczuć, że jest to napój wysokoprocentowy o zawartości alkoholu nie mniejszej niż 40%. Smak takiego jabłkowego brandy bardziej przypomina czekoladową kawę mokka z owocowym posmakiem niż mocny alkohol.

        Bardziej ekskluzywnych trunków z czasem leżakowania liczonym w dziesiątkach lat nie próbowałam. Moim zdecydowanym faworytem wśród producentów calvadosu jest  rodzinna firma Boulard, która produkuje brandy oznaczone Calvados Boulard XO.

6) Wino deserowe Sauternes. W zasadzie to nie lubię słodkich win. Głównie używam ich w celach kulinarnych, ale Sauternes to zupełnie inna historia! Spożywane w formie digestifo (trunek wypijany po posiłku na lepsze trawienie) lub jako dodatek do foie gras albo niektórych serów po prostu przekona Was, że życie jest piękne.

7) Oliwa z orzechów laskowych (fr. huile de noisettes). Posiada bogaty wspaniały aromat! Polecam ją używać w formie dressingu do sałaty lub innych potraw.

8) Sól morska "kwiat soli" (fr. Fleur de Sel). Ręcznie zbierana morska sól w regionie Bretanii. Najbardziej ceniona sól pochodzi z miasteczka Guérande. Jej smak jest o wile bardziej złożony niż w przypadku zwykłej soli jadalnej. Posiada lekko gorzkawy posmak i wyczuwalny smak minerałów. Ta sól nie służy do solenia podczas gotowania, a jedynie do posypywania nią gotowych potraw, podobnie jak mielonym pieprzem. Trzeba ją raczej traktować jak przyprawę niż środek do solenia.

Francja - kulinarna podróż - 18

9) Musztarda o różnych smakach. Warto jest kupić nie tylko znaną wszystkim musztardę Dijon, ale także inne. Równie ciekawe musztardy mogą być z koniakiem, ze świątecznymi przyprawami lub z dodatkiem owoców.

10) Woda z kwiatów pomarańczy (fr. Eau fleur d'oranger). Bardzo aromatyczny płyn, który jest otrzymywany podczas destylacji kwiatów gorzkich pomarańczy. Kilka kropel wody z kwiatów pomarańczy doda boskiego smaku Waszym deserom i wypiekom. Tę wodę należy używać podobnie jak ekstrakt danego aromatu.

Jeśli jesteście w Paryżu:

       Spróbujcie odwiedzić przynajmniej niektóre z wielu sklepów z przyborami kuchennymi. Jeśli gotujecie z podobną pasją do mojej to celem Waszej podróży powinna być ulica  Montmartre w dzielnicy Les Halles. Po jednej i drugiej stronie tej ulicy znajdują się najciekawsze sklepy z naczyniami.

        Mój ulubiony to sklep MORA (13, rue de Montmartre (1)). Ten sklep stał się już kultowym wśród szefów kuchni z całego świata.

         Warto również zajrzeć w trochę przereklamowany i jak dla mnie zbyt drogi sklep, w którym robiła zakupy Julia Child.

E. Dehillerin 

18-20 rue Coquillière (1st)  Trzeba skręcić z ulicy Montmartre (nie mylić z dzielnicą). Zajrzeć można, ale kupować nie radzę, ponieważ jest zbyt drogo, a wszystko można znaleźć w innych sklepach

Francja - kulinarna podróż - 19
 na ulicy Montmartre.

Na uwagę zasługuje także La Bovida 36 rue Montmartre (1st). Bardzo duży wybór.

        Warto również zajrzeć do sklepów należących do sieci La Vaissellerie і Kitchen Bazaar. Adresy sklepów, które są najbliżej do miejsca Waszego pobytu, znajdziecie w Internecie.

Jeśli ciekawią Was wyroby cukiernicze, polecam zajrzeć do sklepu G. Detou 58, rue Tiquetonne (2nd). Jeśli ta dziedzina Was mało interesuje to chyba nie warto szukać, ponieważ wybór różnych składników jest dosyć słaby.

       Najciekawszy sklep pod względem gastronomicznym to bez wątpienia Grand Epicerie (38 Rue de Sèvres). Jest tam dostępne wszystko czego zapragnie dusza smakosza!:-)

Francja - kulinarna podróż - 20

       Żeby poprawić swoje kulinarne umiejętności, bardzo polecam spędzenie 1-2 dni na intensywnych kursach w gastronomicznej szkole Le Cordon Bleu znanej na całym świecie. Na oficjalnej stronie internetowej można znaleźć harmonogram i tematy zajęć. Czas trwania i cena zależą od tematu.

      Trzeba tylko zaplanować i zarezerwować kurs. Wymagana jest dobra znajomość języka angielskiego lub francuskiego. Poziom kulinarny nie ma większego znaczenia. Kursy są odwiedzanie przez profesjonalistów, ale także zupełnych nowicjuszy, którzy nigdy nie mieli do czynienia z żelatyną lub pierwszy raz w życiu zobaczyli korzeń chrzanu:-) Wszyscy znajdą coś dla siebie.

      Jeśli podróżujesz z rodziną i chcesz trochę pobiegać po sklepach lub odbyć kurs kulinarny, a druga połowa z dzieckiem nie podzielają tego entuzjazmu, można ich skierować do:

1) Park rozrywki Disneyland (najlepiej odwiedzać w dni powszednie) Disneyland Paris (77777 Marne-la-Vallee Cedex 4)

2) Park rozrywki Jardin d'Acclimatation (Bois de Boulogne, 75116 Paris)

Francja - kulinarna podróż - 21

3) Dla zainteresowanych w dziedzinie nauki i techniki, dla najmłodszych i starszych: Parc de la Villette (211 avenue Jean Jaurès, 75019 Paris)

       Myślę, że teraz już jesteście gotowi wyruszyć i rozsmakować się we Francji. Życzę przyjemnej podróży i niezapomnianych wrażeń!

        Jeśli chcecie coś dodać lub zapytać zachęcam do zostawiania komentarzy pod tekstem.

Szczęśliwej podróży!

Ciąg dalszy nastąpi ... Wkrótce opublikuję artykuł: "Normandia, Francja. Kulinarna podróż".

 

Zobacz także
Teraz sezon na
Mój gabinet

Tutaj możesz stworzyć osobisty gabinet z własnymi ulubionymi przepisami.

O MNIE. FAQ.

Witam Was serdecznie na mojej kulinarnej stronie! Nazywam się Viktoriya Popin. Szczęśliwa żona i matka, prawnik z zawodu, a w duszy kulinar  i koneser! Zapraszam na kulinarną podróż ze mną! Zapraszam do zostawiania komentarzy i zadawania pytań. Z przyjemnością odpowiem na wszystkie! 

Kontakt

Przeczytaj o mnie >